شرح وظایف معاونت عمران روستایی:
مقدمه: فعالیت‌های عمران روستایی یکی از مهمترین و اصلی ترین اقدامات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی‌در امور کالبدی و عمران و آبادی روستاهای کشور می‌باشد. این فعالیت‌ها با هدف ایجاد زمینه توسعه و عمران روستاها و تأمین عادلانه امکانات و هدایت فیزیکی جهت بهبود شرایط زیست محیطی نقاط روستایی در سراسر کشور به انجام میرسد. لذا با اهداف سند چشم انداز توسعه 20 ساله کشور که به عنوان سند توسعه ملی محسوب می‌گردد، هم راستا می‌باشد.
اهم فعالیت‌ها:
ساماندهی کالبدی سکونتگاههای روستایی
ساماندهی کالبدی سکونتگاههای روستایی طرحی است که به منظور توسعه هماهنگ و موزون فعالیت‌های کشاورزی، صنعتی و خدماتی از طریق توزیع مناسب جمعیت و فعالیت و استقرار بهینه خدمات در محیط‌های روستایی، هماهنگ با نظام شبکه شهری تهیه می‌شود.
اهداف مورد نظر از تهیه طرح‌های مذکور به قرار زیر است:
1. ساماندهی فضایی سکونتگاههای روستایی موجود در قالب نظام تقسیمات فضایی – کالبدی
2. ساماندهی اقتصادی محدوده مورد مطالعه مبتنی بر ارایه برنامه‌ها، طرح‌ها و پروژه‌های اقتصادی به تفکیک تقسیمات کالبدی طرح
3. توزیع و پراکنش جمعیت روستایی در قالب نظام تقسیمات کالبدی طرح
4. ساماندهی مناسب تأسیسات و خدمات رفاهی با توجه به نظام سلسله مراتبی و تقسیمات کالبدی پیشنهادی
طرح‌هادی روستایی
طرح‌هادی روستایی طرحی است که ضمن ساماندهی و اصلاح بافت موجود، میزان و مکان گسترش آتی و نحوه استفاده از زمین برای عملکردهای مختلف از قبیل مسکونی، تجاری و کشاورزی و تأسیسات و تجهیزات و نیازمندی‌های عمومی‌روستایی را برحسب مورد در قالب مصوبات طرح‌های ساماندهی فضا و سکونتگاههای روستایی و طرح‌های جامع ناحیه ای تعیین می‌نماید.
اهداف مورد نظر از تهیه و اجرای طرح‌های مذکور به قرار زیر می‌باشند:
1. ایجاد زمینه توسعه و عمران روستاها با توجه به شرایط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی
2. تأمین عادلانه امکانات از طریق ایجاد تسهیلات اجتماعی، تولیدی و رفاهی
3. هدایت وضعیت فیزیکی روستا
4. ایجاد تسهیلات لازم جهت بهبود مسکن روستاییان و خدمات محیط زیستی و عمومی
بهسازی بافت باارزش روستایی
بهسازی بافت باارزش روستایی طرحی است که با شناسایی و ارتقای فضاهای باارزش روستایی، توسعه کالبدی – فضایی روستا را از طریق حفاظت و احیای ارزش‌های فرهنگی، تاریخی و معماری آن به شیوه‌های مناسب و بهینه پیگیری می‌نماید.
تهیه و اجرای طرح‌های مذکور به منظور دستیابی به اهداف ذیل به انجام میرسد:
1. حفاظت، احیاء و مرمت بافت و کالبد واجد ارزش در رابطه با سکونت و تولید
2. حفاظت و احیای ارزش‌های فرهنگی، تاریخی، کالبدی – فضایی، معماری و منظر روستایی و معرفی این ارزش‌ها در سطوح ملی و فراملی به خصوص در زمینه توسعه گردشگری
3. ارتقای کمی‌و کیفی عرصه‌های زیست و تولید روستایی
4. فراهم نمودن زمینه توسعه و عمران روستا با توجه به شرایط، امکانات و محدودیت‌های موجود
صدور اسناد مالکیت املاک روستایی
صدور اسناد مالکیت املاک روستایی فعالیت حقوقی و فنی تهیه و تنظیم مدارک و نقشه‌های لازم جهت صدور اسناد مالکیت اماکن روستایی است.
اهداف مورد نظر از این فعالیت شامل موارد ذیل است:
1. ساماندهی نظام مالکیت اراضی واقع در بافت مسکونی روستاها
2. امکان بهره گیری روستاییان از تسهیلات بانکی
3. افزایش ارزش حقوقی و اقتصادی املاک واقع در روستا
طرح‌های مطالعاتی و تحقیقاتی
طرح‌های مطالعاتی و تحقیقاتی فعالیت‌های مطالعاتی و تحقیقاتی در حوزه عمران و توسعه روستایی کشور است که با توجه به نیازهای کنونی و چالش‌های آتی و با بهره گیری از اصول و روش‌های علمی‌به منظور تدوین مبانی نظری و روش شناسی فعالیت‌های عمران روستایی، تعریف فعالیت‌ها و اقدامات جدید و یا توسعه و بهبود فعالیت‌های جاری عمران روستایی به انجام میرسد.
اهداف مورد نظر از تهیه طرح‌های مذکور شامل موارد ذیل است:
1. رفع موانع و مشکلات تحقق مطلوب وظایف عمران روستایی
2. دستیابی به روش‌های جدید در انجام وظایف عمران روستایی
3. ایجاد زمینه‌های جدید فعالیت عمران روستایی
4. ارایه الگو و روش‌های واحد در انجام وظایف عمران روستایی
